Ze wspomnień mieszkańców Kolbuszowej Górnej

Pierwsza szkoła o nazwie „Szkoła Ludowa” w Kolbuszowej Górnej powstała w latach sześćdziesiątych XIXw. Budynek szkolny był drewniany, kryty gontem, o jednej izbie i mieszkaniu nauczyciela. Kto był pierwszym nauczycielem w tej szkole nikt dziś ze starszego społeczeństwa nie pamięta. Wiadomo, że od 1870r. pracował w niej jako nauczyciel przez 44 lata Michał Borodzic. Zmarł na posterunku nauczyciela w 1914r. Szkoła w ciągu sześciu lat nauki realizowała program czterech klas.

Pamięć ludzka zapisała Borodzica jako dobrego wychowawcę i obywatela. Za jego to staraniem wybudowano w 1887r. w miejsce walącego się starego budynku drewnianego, nowy budynek murowany również o jednej izbie i mieszkaniu nauczyciela. W 1892 roku rozbudowano szkołę o dwie dalsze izby lekcyjne i korytarz. Zwiększyła się też liczba nauczycieli, najpierw do dwóch, a później do trzech. Grono nauczycieli stanowiła rodzina Michała Borodzica, bowiem jego dwie córki poszły w ślady ojca i wykształciły się na nauczycielki.

 Po śmierci Michała Borodzica od 1915 roku kierownikiem szkoły był Stanisław Gruszka. Ten również dobrze zapisał się w pamięci miejscowego społeczeństwa. Nieobce mu były sprawy wsi i oświaty. Zmarł w 1923 roku. Atmosfera pedagogiczna domu kierownika szkoły wpłynęła na wybór zawodu nauczycielskiego jego córek - Marii Gorzelany i Zofii Gruszkówny.

Od 1923r. do 1926r. kierownikiem szkoły był Ignacy Rozmus. W podanym wyżej okresie w szkole pracowali następujący nauczyciele: Zofia Borodzic, Maria Stelmachniewicz, Helena Laskówna, Helena Kocandowa, Katarzyna Tyrpin, Maria Drewnicka, Julian Jabłoński, Elżbieta Borońska, Karolina Pielówna, Stefania Ratajówna, Albina Kurendowa i Katarzyna Rozmus. W latach tych organizacja szkoły nie uległa zmianie. W dalszym ciągu szkoła była czteroklasowa, wzrosła tylko liczba nauczycieli i liczba oddziałów z trzech do czterech. Dzieci chodziły wówczas do szkoły sześć lat kończąc cztery klasy. Istniał również siódmy rok nauki uzupełniającej, ale z niego we wsi nikt nie korzystał.

 Z kolei w 1927r. stanowisko kierownika szkoły objął Władysław Mazurkiewicz i pracował do 1950r. W okresie jego pracy pedagogicznej i oświatowej w roku 1937 szkoła czteroklasowa została zakwalifikowana do szkół drugiego stopnia o sześciu klasach. W okresie tym liczba dzieci w szkole wzrosła powyżej 200 i organizowano nawet oddziały równoległe. W tym czasie w szkole pracowali nauczyciele: Wojciech Wiśniewski, Stanisław Wiśniewski, Jan Mac, Natalia Mazurkiewicz, Katarzyna Chudyszówna, Karolina Pielówna.

Okres okupacji hitlerowskiej to okres ciemnych dni szkoły. Okupant aresztował kierownika szkoły Władysława Mazurkiewicza razem z gronem, a następnie przeniósł go do Pogwizdowa w powiecie rzeszowskim. Od września do listopada 1939r. szkoła była zamknięta. Następnie w miejsce naszych nauczycieli przeniesiono nauczycieli z powiatu rzeszowskiego, aby nie związali się ze wsią.

Z czasem wrócił kierownik szkoły Władysław Mazurkiewicz, który przy nauczaniu jawnym przemycał nauczanie historii i geografii, za co miał dochodzenia ze strony okupanta. W okresie okupacji pracowali w szkole nauczyciele: Stefan Skotnicki, Maria Gruszka, Stanisława Przywara, Julian Jabłoński, Jan Książek i Zofia Ozimek.

Nadeszło wyzwolenie poprzedzone dwudniową walką w Kolbuszowej Górnej, w czasie której uległy uszkodzeniu budynki szkolne. W pierwszych dniach sierpnia 1944r. kierownik szkoły Władysław Mazurkiewicz przystąpił wraz z ludnością do naprawy uszkodzeń budynków i sprzętu. Dzięki ich ofiarności nauka rozpoczęła się normalnie. Zapał nauczycieli, ludności i dzieci wyrównał braki w sprzęcie i wyposażeniu szkoły.

 Od 1 września 1951roku kierownikiem szkoły był Lenart Franciszek, który po półrocznym pobycie przeniósł się na inspektora szkolnego do Tarnobrzega, a obowiązki kierownika szkoły pełniła Żechowska Genowefa.

W roku szkolnym 1951/52 kierownikiem szkoły był Bronisław Nyrka, który wyjechał do powiatu rzeszowskiego. Z kolei na stanowisku kierownika szkoły był Stanisław Godek, który w roku 1953 został przeniesiony do Szkoły Podstawowej w Górnie.

W roku szkolnym 1953/54 obowiązki kierownika szkoły przejął Stanisław Chruściel. Pracowali wówczas nauczyciele: Janina Sagańska, Maria Chruściel, Stefania Mac, Zofia Ozimek, Genowefa Żechowska.

W czerwcu 1954 roku Chruściel Stanisław dotychczasowy kierownik szkoły odszedł do Wydziału Oświaty na podinspektora szkolnego, a obowiązki kierownika szkoły pełniła jego żona Chruściel Maria.

W tym okresie mieszkańcy wsi zdecydowali się przystąpić do rozbudowy istniejącej szkoły w czynach społecznych. Jednak po dokonaniu oględzin budynku przez fachowców budowlanych stwierdzono, że istniejący budynek nie nadaje się do rozbudowy z powodu braku odpowiednich fundamentów i zagrzybienia. Dlatego też rozpoczęto starania o budowę nowej szkoły.

W latach 1955-56 pracowali przejściowo nauczyciele: Otfinowski Stanisław, Władysława Tęcza i Maria Bogacz, została również zatrudniona na stałe Anna Pokrywka.

Dokonano wówczas remontu kapitalnego budynku szkolnego, którego koszt wynosił około 85 tysięcy złotych. W ramach owego remontu wprawiono we wszystkich klasach nowe podłogi, drzwi, okna, zbudowano piece oraz dobudowano ganek. Funkcję kierownika szkoły pełniła wówczas Maria Chruściel.

W lutym 1957 r. przejął ponownie obowiązki kierownika szkoły Stanisław Chruściel. Wyremontowano wówczas stary budynek gromadzki, w którym mieściła się jedna izba lekcyjna i mieszkanie dla nauczyciela. Po opuszczeniu mieszkania przez nauczycielkę Żechowską Genowefę uzyskano piątą izbę lekcyjną. Warunki pracy w wymienionym budynku były bardzo ciężkie (zagrzybienie, wilgoć i zimno).

Na wiosnę 1958 roku wichura zerwała prawie połowę dachu z głównego budynku szkolnego. Naprawa spowodowała dodatkowe koszty, finansowane przez Wydział Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kolbuszowej.

Uzyskano dokumentację prawną i techniczną budowy nowej szkoły, dzięki czemu władze powiatowe umieściły budowę w planie gospodarczym na rok 1961. Jednak na skutek trudności finansowych budowa szkoły została przesunięta na rok 1964.

Utworzony Społeczny Komitet Budowy Szkoły gromadził fundusze na budowę nowej szkoły. Dzięki włączeniu przez władze wojewódzkie budowy naszej szkoły do Pomników Tysiąclecia Państwa Polskiego przesunięto budowę z roku 1964 na 1963. W dniu 23 czerwca 1963r. odbyła się niecodzienna uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod nową szkołę. W uroczystości tej wzięła udział miejscowa ludność, młodzież szkolna, mieszkańcy okolicznych wsi i zaproszone władze wojewódzkie i powiatowe w osobach: sekretarz KW PZPR  Aleksander Zarajczyk, przewodniczący Prezydium WRN Michał Ostrowski, kurator okręgu szkolnego Kazimierz Żmudka, inspektor szkolny Jerzy Przywara, dyrektor Mieleckiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Józef Mączka i inni.

1963 - 1964

Budowa szkoły trwała dwa lata od 1963 do 1964 roku włącznie. Społeczeństwo włożyło w tę budowę duży wkład pracy społecznej. Do najbardziej aktywnych członków Komitetu Budowy Szkoły należeli: Wojciech Halat, Franciszek Świątek, Franciszek Ziółkowski, Kazimierz Staniszewski.

30 sierpnia 1964r. odbyła się pamiętna uroczystość dla mieszkańców wsi Kolbuszowa Górna - oddanie do użytku nowej szkoły Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Nowej szkole nadano imię zmarłego Przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego.

W uroczystości otwarcia wzięła masowo udział ludność i młodzież szkolna tutejszej wsi i okolicznych miejscowości. Przybyli także zaproszeni goście - przedstawiciele władz partyjno-rządowych, a to: sekretarz KC PZPR Józef Tejchma, sekretarz KW PZPR Józef Klubek, kierownik Wydziału Administracyjnego KW PZPR Wojciech Krząstek, kurator okręgu szkolnego Kazimierz Żmudka, I sekretarz KP PZPR Tadeusz Buczyński, przewodniczący Powiatowego Komitetu Frontu Jedności Narodu Zdzisław Szypuła.

Uroczystość otworzył przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej Jakub Augustyn. Obszerne przemówienie wygłosił kierownik szkoły Stanisław Chruściel oraz Józef Tejchma. Na uroczystość otwarcia szkoły zaproszono wdowę po zmarłym Przew. Rady Państwa Aleksandrze Zawadzkim, ale ze względu na stan zdrowia nie mogła wziąć w tej uroczystości udziału. Przesłała jednak kartkę z życzeniami dla młodzieży.

Nowa szkoła została wyposażona w pomoce naukowe i sprzęt na sumę 120 tysięcy złotych. Między innymi zakupiono aparat kinowy, telewizor, wzmacniacz oraz wyposażono pracownię do zajęć praktyczno - technicznych.

Rozpoczęto pracę w nowej szkole w dogodnych warunkach. Wzrosła liczba dzieci do 400, gdyż przyłączono odcinek podmiejski do tutejszego obwodu szkolnego. W związku z tym zwiększyła się liczba oddziałów do 13.

We wrześniu 1972r. zorganizowano przy tutejszej szkole Zasadniczą Szkołę Rolniczą, której obowiązki dyrektora pełnił Stanisław Chruściel - dyrektor Szkoły Podstawowej, a wychowawczynią była nauczycielka przedmiotów zawodowych Wanda Żywiec.

W dalszych latach dyrektorem szkoły był nadal Stanisław Chruściel. Wielu nauczycieli studiowało zaocznie. W szkole odbywały  się konferencje metodyczne. Wzrastała liczba uczniów. Szkoła cieszyła się osiągnięciami.

 W roku szkolnym 1982/83 obowiązki dyrektora szkoły przejęła Apolonia Kosiorowska. Nauczyciele nadal uzupełniali wykształcenie, doskonalili się. Wzrastała liczba uczniów – przybywało nauczycieli. Szkoła uczestniczyła i odnosiła sukcesy w konkursach i zawodach sportowych na różnych szczeblach.

 Idea nadania szkole w Kolbuszowej Górnej imienia Szarych Szeregów zrodziła się w okresie transformacji ustrojowej. Do tej pory szkoła nosiła imię Aleksandra Zawadzkiego.

W 1990 roku ówczesna dyrektor szkoły Janina Lubera wystąpiła z inicjatywą zmiany patrona. Uczniowie, rodzice oraz nauczyciele zaproponowali Szare Szeregi, a Rada Pedagogiczna uchwałą z dnia 14 grudnia 1990 roku zatwierdziła ten wybór. W 1991 roku społeczność szkolna podjęła działania celem poznania swojego patrona.

Uroczystość nadania szkole imienia Szarych Szeregów miała miejsce 29 września 1991 roku, w rocznicę utworzenia Szarych Szeregów.

Co roku, w rocznicę nadania szkole imienia, obchodzimy Dzień Patrona Szkoły. W czasie tego święta uczniowie uczestniczą we mszy świętej w intencji zmarłych harcerzy, odbywa się uroczysty przemarsz pocztu sztandarowego z kościoła parafialnego do szkoły. Obchody święta w szkole  rozpoczynają się od złożenia kwiatów, zapalenia zniczy i wystawienia warty w miejscu poświęconym Patronowi szkoły. W scenkach i montażach słowno-muzycznych uczniowie przybliżają realia życia w okupowanym kraju i bohaterskie czyny dziewcząt i chłopców Szarych Szeregów. W pierwszą rocznicę nadania szkole imienia zaszczycił nas swoją obecnością druh Stanisław Sieradzki, uczestnik Powstania Warszawskiego.

 Od 1 września 1992r. dyrektorem szkoły został Marek Brózda. W czasie jego kadencji szkoła w 1999 roku została przekształcona w sześcioletnią szkołę podstawową. W dniu 5 maja 2002 roku otrzymała sztandar ufundowany przez Radę Rodziców.

W 1995 roku powstała inicjatywa budowy pełnowymiarowej sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Kolbuszowej Górnej. Dotąd lekcje wychowania fizycznego odbywały się w zastępczej sali gimnastycznej i na korytarzach. Zawiązał się Społeczny Komitet Narodowego Czynu Pomocy Szkole, który z dużym zaangażowaniem pozyskiwał fundusze, między innymi wśród mieszkańców wsi. W kwietniu 1995 roku zlecono wykonanie projektu budowy sali gimnastycznej z zapleczem i łącznikiem z istniejącym budynkiem szkoły.

W listopadzie 1995 roku gotową dokumentację techniczną przekazano do Urzędu Miasta i Gminy w Kolbuszowej celem realizacji budowy, której jednak nie rozpoczęto z powodu braku środków finansowych.

 1 września 2002 roku dyrektorem szkoły została Aleksandra Frączek. Wielu nauczycieli uzyskało kolejne stopnie awansu zawodowego. Budynek szkoły zyskał nowoczesność w zewnętrznym wyglądzie i wyposażeniu sal lekcyjnych.Szkoła wzbogaciła się w pracownie komputerowe. Wznowiono starania o budowę sali gimnastycznej. Rozpoczęto ją 17 lipca 2008 roku. Trwała 15 miesięcy. Oprócz sali gimnastycznej z pełnym zapleczem i podjazdem dla osób niepełnosprawnych, powstały dwie sale lekcyjne.

 1 września 2009r. dyrektorem szkoły zostaje Krystyna Czochara.

23 stycznia 2010 roku odbyło się oficjalne otwarcie sali gimnastycznej.

„Spełniły się nasze marzenia. Nie tylko uczniów, ale lokalnej społeczności. Dzięki zaangażowaniu i poświęceniu, cierpliwości i wytrwałości wielu osób powstał piękny, nowoczesny obiekt sportowy i za to wszystkim dziękujemy” powiedziała dyrektor Krystyna Czochara otwierając uroczystość.

Dzień rozpoczęto Mszą św. w Kościele p.w. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Kolbuszowej Górnej. Główne uroczystości odbyły się w nowo wybudowanej sali gimnastycznej, której otwarcie uświetniło wielu znamienitych gości oraz liczna grupa mieszkańców wsi.

Podczas uroczystości p. Aleksandra Frączek, została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi Prezydenta RP, który w Jego imieniu wręczył Poseł na Sejm RP Zbigniew Chmielowiec.

Po wystąpieniach i życzeniach zaproszonych gości, uczniowie z Kolbuszowej Górnej zaprezentowali program artystyczny nawiązujący do tradycji olimpijskich.

Historia szkoły tworzy się dalej. Co roku przychodzą nowi uczniowie. Najstarsi odchodzą do gimnazjum.To miejsce szczególne, w którym zdobywało wiedzę i uczyło się patriotyzmu kilka pokoleń mieszkańców.

Serdeczne gratulacje i podziękowania należą się wszystkim dyrektorom, nauczycielom, obecnym uczniom i absolwentom naszej szkoły, którzy zapracowali na jej sukces.